چه نکاتی را در انتخاب بهترین اجاق گاز باید در نظر بگیریم

اجاق گاز یکی از ضروری ترین ابزار و وسایل هر خانه ایست، چرا که قلب خانه بدون این وسیله بدون تپش می ماند. بنابراین انتخاب یک اجاق گاز مناسب علاوه بر زیبایی ظاهری باید ویژگی های دیگری نیز داشته باشد.

تاریخچه اجاق گاز

براساس اسناد تاریخی ساخت اولین اجاق به سال 1490 بازمی گردد. این اجاق ها ظاهری شبیه به کوره ای ساخته شده از آجر و کاشی داشتند که دود حاصل از پخت و پز به وسیله دودکش از آن خارج می شد. در ایران نیز اجاق گازها همزمان با توزیع گاز مایع متداول شده و محبوبیت خاصی پیدا کردند. این کالا در آن زمان به عنوان کالای لوکس شناخته می شد اما با افزایش درآمد، بسیاری به خرید این اجاق ها تمایل نشان داده و آن را خریداری کردند. در سال 1340 نیز اجاق های 4 شعله و 5 شعله در ایران رواج پیدا کرد.

انواع اجاق گاز

اجاق گازها را می توان به سه صورت مختلف دسته بندی کرد. این اجاق ها از نظر ظاهری، جنس بدنه و هم چنین سوخت مصرفی به موارد مختلفی تقسیم می شوند که در ادامه به معرفی کامل آن ها خواهیم پرداخت:

انواع اجاق گاز از نظر ظاهری

اجاق گازها از نظر ظاهری به سه شکل زیر تقسیم می شوند:

• 1.رومیزی
• 2.توکار یا صفحه ای
• 3.مبله یا ایستاده

تنها چیزی که این اجاق ها را با یکدیگر متمایز می کند، وجود فر و هم چنین تعداد شعله های آن است که در ادامه به توضیح بیشتری درباره آن می پردازیم.

اجاق گاز رومیزی

اجاق گاز رومیزی به اجاقی گفته می شود که به کمک پایه بلندی که دارد، می توان آن را به راحتی بر روی کابینت یا میز نصب کرد. این اجاق ها را معمولا با اجاق گازهای صفحه ای و توکار اشتباه می گیرند. کارایی این دو اجاق تا حدودی با یکدیگر مشابه است اما نبود فر در اجاق های رومیزی تنها تفاوت آن با اجاق های معمولی است. این اجاق گازهای بدون فر در ارتفاع 5 تا 15 سانتی متری کابینت یا میز قرار گرفته و قابل حمل است.

این المان را می توان در مدل های دو شعله تا پنج شعله تولید و استفاده کرد. این محصول امکانات زیادی ندارد و به همین دلیل از قیمت مناسب تری برخوردار است. از مزایای این اجاق گازها می توان به جمع و جور بودن و کوچک بودن آن اشاره کرد، که این مزیت به بزرگ تر نشان دادن آشپزخانه کمک بسیاری می کند.

علاوه بر این، این اجاق ها با داشتن سنسورهای دیجیتال و اتوماتیک خطر آتش سوزی را تا حد زیادی کاهش داده و ایمن ترند. نمونه های دو شعله این اجاق را می توان در محیط های اداری و شرکت ها یا آشپزخانه هایی که فضای کمی دارند استفاده کرد. این محصول در انواع جنس های شیشه ای، استیل و استیل_شیشه ای به فروش می رسد.

اجاق گاز توکار یا صفحه ای

این نوع اجاق گاز نیز نوعی اجاق گاز است که به صورت صفحه ای بر روی کانتر یا کابینت آشپزخانه نصب می شود. برای نصب این اجاق گازها باید قسمتی از میز یا کابینت را برش داد که به همین دلیل امکان جا به جایی آن وجود ندارد. اگر قصد نصب این گونه اجاق ها را دارید، بهتر ست ابتدا محل نصب آن را به دقت انتخاب نمایید.

این اجاق گازهای مدرن از فرم مستطیلی و همیشگی اش خارج شده و به اشکال های مختلف هندسی از جمله چند ضلعی، دایره و نیم دایره تبدیل شده است. تعداد شعله های این مدل از یک شعله شروع شده و به شش شعله هم می رسد. این محصول هم در نوع گازی و هم برقی با صفحه لمسی و دیجیتال تولید می شود که زیبایی و جلوه خاصی را به آشپزخانه می بخشد.

این نمونه نیز مانند نمونه ذکر شده در بالا فر ندارد و فضای بسیار کمی را اشغال می کند. مدل های چهار شعله و پنج شعله آن نیز بسیار پرفروش و محبوب است. برندهای ایرانی این اجاق گاز نیز با سیستم گاز شهری تطابق بیشتری دارد و انواع خارجی آن نیز بسیار استفاده می شود.

تفاوت اصلی این دو اجاق به نحوه نصب آن ها باز می گردد، اجاق گاز رومیزی مانند تستر، مایکروویو و… بر روی کابینت قرار می گیرد؛ در صورتی که اجاق گاز توکار در داخل کابینت، میز و… نصب می شود.

اجاق گاز فردار یا مبله

یکی از محبوب ترین و متداول ترین نمونه های اجاق گاز، اجاق مبله یا همان ایستاده است. این محصول را می توان هم با فر و هم بدون آن تهیه کرد. اگر از نمونه فردار آن استفاده می کنید بهتر است اجاق گاز فردار شیشه ای را انتخاب نمایید چرا که علاوه بر قابلیت دیدی که دارد، به راحتی نیز می توان آن را تمیز کرد.

این اجاق ها معمولا فضای بیشتری را اشغال می کنند که به همین دلیل این امکان را به کاربر می دهد تا به راحتی برای افراد زیادی غذا تهیه و آماده کند. برخی از نمونه های این اجاق ها هوشمند هستند، بدین صورت که در زمان تنظیم شده شعله به صورت خودکار خاموش می شود. نمونه های دیگر آن جوجه گردان نیز دارند که به کمک آن می توان مرغ کامل، اردک و … را به آسانی پخت.

انواع اجاق گاز از نظر جنس بدنه

تا این قسمت از مقاله به بررسی اجاق گازها از نظر نوع نصب، قابل حمل بودن و نبودن آن پرداختیم اما همان طور که در ابتدای کار نیز به آن اشاره شد این محصول را می توان از نظر شکل ظاهری نیز به چهار دسته تقسیم کرد که در ادامه به معرفی کامل آن ها می پردازیم:

اجاق گاز شیشه ای

این اجاق ها همان طور که از اسمشان نیز مشخص است، صفحه ای شیشه ای دارند. این شیشه ها از جنس شیشه سکوریت ضد ضربه و مقاوم در برابر حرارت بوده و در رنگ های مشکی و سفید طراحی می شوند. در صورتی که بر روی این المان آب سرد ریخته شود نیز، شیشه ترک نخورده و نمی شکند.

اگر به اجاق های شیشه ای علاقه دارید بهتر است آن را از برندهای معتبر که از خدمات پس از فروش و ضمانت برخوردارند خریداری کرده و با خیال راحت از آن استفاده کنید. البته باید به این مورد اشاره کرد که برخی از این اجاق ها در قسمت لبه آسیب پذیرترند، بنابراین بهتر است محصولی را انتخاب نمایید که لبه هایی تراش خورده داشته باشد. در این صورت می توانید این مشکل را تا حد زیادی حل نمایید.

این اجاق ها به راحتی لک می پذیرند و کثیف می شوند، اما به وسیله یک دستمال مرطوب نیز بسیار آسان و سریع پاک می شوند. اما باید بدانید که در صورت خرید این محصول باید آن را به صورت مرتب (روزی یکبار و حتی بیشتر) تمیز کنید.

اجاق گاز استیل

اجاق گازها چه در مدل مبله (فردار) و چه در مدل توکار (صفحه ای) با جنس استیل تولید می شوند. این استیل خود به دو نمونه آجدار و ساده تقسیم می شود. در انتخاب این اجاق، جنس صفحه نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که اگر جنس نامرغوبی در تولید این محصول مورد استفاده قرار بگیرد، با گذشت زمان و در اثر حرارت زیبایی و جذابیت خود را از دست داده و آشپزخانه شما را از چشم می اندازد.

نمونه آجدار این محصول سطح خشن تر و زبرتری داشته و به راحتی خش نمی خورد اما روغن غذا و چربی سخت تر پاک می شود. در مدل ساده آن نیز که سطح براق و صیقلی دارد، ممکن است خش بردارد و هم چنین سطح آن از هرگونه آلودگی به راحتی پاک می شود.

اما اگر نمونه مرغوب آن انتخاب شود تا سالیان سال می توان آن را مورد استفاده قرار داد. خانواده های ایرانی نیز به همین دلیل بسیار از این المان استفاده می کنند. اجاق گازهای استیل را ضدخوردگی و زنگ می سازند که همین امر به دوام و طول عمر آن می افزاید. اجاق گاز استیل به راحتی کثیف نمی شود اما در صورت کثیف شدن پاک کردن آن کمی سخت و زمان بر خواهد بود.

اجاق گاز سرامیکی

این نوع از اجاق گازها صفحه ای سرامیکی داشته و در برابر گرد و غبار، سایش و حرارت مقاومت بالایی از خود نشان می دهند. برخی از اجاق های سرامیکی را می توان با شیشه هم ترکیب کرد.

این اجاق گازها از ترکیب شیشه و استیل طراحی و تولید می شوند و ویژگی های هر دو را دارا هستند. این اجاق ها معمولا نمای شیشه ای و لبه استیل دارند که به همین دلیل به راحتی تمیز شده و دوام و طول عمر بالایی دارند.

انواع اجاق گاز از نظر سوخت

اجاق گازها از نظر سوخت مصرفی به دو دسته تقسیم می شوند که در ادامه به معایب و مزایای هر کدام خواهیم پرداخت:

اجاق گاز با سوخت گازی

در خانه ما ایرانی ها اغلب اجاق گاز با سوخت گازی دیده می شود اما کدام یک از این سوخت ها بهتر است؟ در ادامه به معرفی تعدادی از مزایا و ویژگی های این اجاق گاز خواهیم پرداخت:

• از نظر اقتصادی، استفاده از این نمونه اجاق ها به صرفه تر است، چرا که بهای گاز مصرفی از برق کمتر است.
• شعله در یک اجاق گازی به سرعت روشن شده و حرارت را انتقال می دهد، علاوه بر این، می توان درجه گرما این اجاق را به راحتی کنترل کرد.
• همان طور که شعله به آسانی روشن و داغ می شود، به همان سرعت هم پس از خاموش شدن، خنک می شود که همین عامل سبب می شود که غذای گذاشته شده بر روی گاز نسوزد.
• این اجاق ها برای غذاها و یا خوراکی هایی که نیاز به سرخ کردن دارند، بسیار مناسبند.
• از معایب این اجاق ها می توان به این مورد اشاره کرد که اگر زمانی پنجره شما باز باشد، باد می تواند شعله را خاموش کند. علاوه بر این در صورت نداشتن تهویه مناسب بوی غذا تا مدت زمانی در خانه باقی می ماند.
• یکی دیگر از مشکلات این اجاق ها دشواری در تمیز کردن آن هاست، چرا که برای تمیز کردن کامل آن نیاز است که میله های آهنی و یا دیگر اجزا را بردارید تا بتوانید اجاق را به صورت کامل تمیز نمایید.

اجاق گاز با سوخت الکتریکی یا برقی

• این اجاق ها سطح صاف و همواری دارند که به همین دلیل علاوه بر این که به سهولت و آسانی در تمیزی کمک می کند، باعث می شود که در هنگام سرخ کردن، روغن به صورت مساوی در همه قسمت ها پخش شود نه تنها در یک قسمت آن.
• برای روشن کردن این اجاق ها تنها باید دکمه کنترل را بچرخانید که پس از چرخاندن این دکمه حرارت بسیار سریع پخش می شود حتی بیشتر از اجاق های گازی.
• این اجاق ها امکانات بیشتری نسبت به اجاق های گازی دارند. برای مثال این اجاق ها دارای هواکش، سرخ کن، عایق پنجم به منظور گرم نگه داشتن غذا و هستند.
• از معایب این اجاق ها می توان به منبع انرژی آن اشاره کرد، چرا که اگر منبع انرژی کاربر قطع شود، پختن غذا دیگر امکان پذیر نخواهد بود.
• در صورتی که از قابلمه های سنگین استفاده کنید و یا آب بر روی آن بریزید ممکن است اجاق شما خراب شده و یا آسیب ببیند.

راهنمای انتخاب اجاق گاز مناسب

برای این که بتوانید اجاق گاز مناسبی را انتخاب نمایید باید با قطعات و اجزای این محصول بیشتر آشنا شوید. این اجزا از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بر دوام، طول عمر و کارایی اجاق می افزاید در ادامه به بررسی و معرفی کامل آن ها خواهیم پرداخت:

مشعل یا برنر

مشعل یا برنر از مهم ترین اجزای اجاق گاز است که خود به دو مدل تقسیم می شود. محفظه اختلاط یکی از آن هاست که وظیفه آن مخلوط کردن متناسب هوا و گاز برای ایجاد شعله آبی با بالاترین بازده است. دومین نمونه آن سرشعله است که وظیفه آن هدایت مناسب شعله به سمت ظرف برای انتقال حداکثر گرما به آن است.

ولوم

ولوم یا همان دستگیره روشن و خاموش کردن شعله اجاق گاز یکی از اجزای مهم در انتخاب اجاق گاز مناسب است. این ولوم ها نباید در برابر حرارت آسیب ببیند. این ولوم ها را معمولا از باکالیت یا همان پلاستیک فشرده شده می سازند که این جنس مانع داغ شدن آن می شود.

شیر

از دیگر قطعات مهم در اجزای اجاق گاز می توان به شیر اشاره کرد. وظیفه اصلی این قطعه کنترل و تنظیم میزان گاز ورودی سرشعله است. استفاده از شیر مرغوب و با کیفیت خطر بروز نشتی را به صفر می رساند و ایمنی بیشتری را به کاربر ارائه می دهد.

چدنی

چدنی ها در رنگ، جنس و هم چنین کیفیت های متفاوتی تولید می شود. در صورتی که از چدنی هایی با کیفیت پائین استفاده شود، در مدت زمان و بر اثر حرارت رنگ خود را از دست داده و بر زیبایی اجاق و آشپزخانه تاثیر می گذارد. سطح صاف این قطعه مانع نفوذ ذرات روغن و یا باقی مانده غذا به سیستم اجاق گاز شده و نظافت آن را نیز راحت تر می کند.

سیستم ایمنی ترموکوپل

سالانه آسیب های جانی و هم چنین مالی زیادی به افراد بر اثر نشت گاز وارد می شود. یکی از اصلی ترین دلایل آن توجه نکردن به کیفیت مناسب و بالای ترموکوپل است. این قطعه وظیفه قطع و وصل جریان گاز را بر عهده دارد. یک سیستم ایمنی مناسب و با کیفیت باید در هنگام جرقه زدن سریعا جریان گاز را وصل کند و اگر این جریان به وسیله باد خاموش شد، سریعا جریان گاز را نیز قطع کند.

تست کنترل کیفیت

این تست را برای تضمین کیفیت و برابری آن با استانداردهای بین المللی انجام می دهند که از نمونه های آن می توان به تست های شعله، نشتی گاز، ترموکوپل، گرمایش، صفحه شیشه ای و اشاره کرد.

موارد مهم دیگر در انتخاب اجاق گاز ایستاده

موارد مهم دیگری هم به جز قطعات وجود دارد. از جمله این موارد می توان به عرض اجاق گاز، فر اجاق گاز، فن، تایمر و بسیاری دیگر از موارد اشاره کرد. در ادامه به معرفی این موارد مهم می پردازیم.

عرض اجاق گاز

اگر قصد خرید اجاق های مبله یا ایستاده را دارید، باید به این مورد توجه کنید عرض انتخابی شما باید با فضایی که آشپزخانه تان دارد همخوانی داشته باشد. عموما اجاق گازها در عرض های 50، 60 و 90 سانتی متری تولید می شوند که عرض های گفته شده تعداد شعله ها را نیز مشخص می کند.

برای مثال اجاق گازهای 4 شعله معمولا عرض 60 سانتی متری و نمونه 5 شعله آن معمولا عرضی 90 سانتی متری دارد. البته فراموش نکنید فضایی را هم در اطراف اجاق گاز برای تهویه هوا در نظر بگیرید.

فر اجاق گاز

نوع پخت و پز و هم چنین فضای آشپزخانه شما از عوامل مهمی است که نوع فر انتخابی شما را مشخص می کند. اجاق گازهای ایستاده در انواع تک فر، دو فر و دارای فر برقی در بازار موجود است. اگر به آشپزی با فر و هم چنین پختن کیک و شیرنی علاقه دارید بهتر است از نمونه هایی که بیش از دو فر دارند استفاده کنید.

فن هوای گرم و شعله اجاق گاز

از فن یا کانوکشن برای پخش هوای گرم به درون فر مخصوصا در فرهای برقی استفاده می شود. همان طور که گفته شد نیز شعله های برقی نیز نسبت به شعله های چدنی یا صفحات الکتریکی راحت تر تمیز می شود.

تایمر و گریل اجاق گازی

به کمک تایمر می توانید زمان آشپزی و پایان آن را مشخص کنید تا به شما اطلاع داده شود. در برخی از مدل ها نیز اجاق دارای صفحه گریل است که می توان از آن برای سرخ کردن و کباب کردن با روغن و یا بدون آن استفاده کرد.

نحوه تمیز کردن اجاق گاز

امروزه تمیز کردن اجاق گاز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای شستشو و تمیزی اجاق گاز می توان از مواد و متریال مختلفی استفاده کرد که در ادامه به معرفی تعدادی از آن ها می پردازیم:

استفاده از آب جوش

آسان ترین راه برای زمانی که محصولات خاصی برای شستشو در نظر ندارید، استفاده از آب جوش است. بسیار آرام و با احتیاط مقداری از آب جوش را روی سطح ریخته و بگذارید تا خنک شود. به وسیله آب جوش می توان به راحتی چیزهای سخت و مواد خشک شده بر روی گاز را از بین برد، اما اگر نیاز به تمیزی بیشتری داشتید می توانید از یک تکه صابون و اسفنج استفاده کنید.

استفاده از آمونیاک و جوش شیرین

به وسیله آمونیاک می توانید مشعل های قابل برداشت را به راحتی تمیز کنید. بدین صورت که این مشعل ها را در کیسه ای قرار داده و مقداری آمونیاک بر روی آن بریزید. یک روز زمان داده و سپس آن را بشویید و ببینید که چقدر درخشان می شود!

استفاده از نمک و جوش شیرین

یک قاشق سوپ خوری جوش شیرین و نمک را با هم مخلوط کرده و یک قاشق سوپ خوری به آن آب اضافی کنید. هنگامی که این مواد را با هم مخلوط کردید خمیری بدست می آید. پارچه ای را برداشته و در داخل این مواد فرو کنید و روی سطح کار بکشید. این مواد این کثیفی ها را به خود جذب می کند.

استفاده از آب اکسیژنه و جوش شیرین

این متریال از قدرت پاک کنندگی ویژه ای برخوردارست. مقداری جوش شیرین را بر روی اجاق خود ریخته و سپس آب اکسیژنه را کم کم به آن اضافه کنید. بعد از انجام کار اجاق را آبکشی نمایید و از تمیزی آن لذت ببرید.

استفاده از روغن زیتون

برای تمیز کردن هود و اجاق گاز می توانید از روغن زیتون یا هر روغن گیاهی دیگری استفاده کنید. با استفاده از یک پارچه، روغن موردنظر خود را بر روی سطح اجاق گاز و یا هود مالیده و روی آن را با اسپری همه کاره تمیز کنید.

استفاده از سرکه

ظرفی بزرگ برداشته و مقداری آب جوش، مایع ظرفشویی و سرکه در آن بریزید. میله ها و شعله های گاز را به مدت 2 تا 3 ساعت در این محلول قرار داده و سپس با یک اسکاچ زبر یا سیم ظرفشویی چربی ها و سوختگی های آن را پاک کنید. برای تمیز کردن چدن های گاز نیز می توانید مقداری سرکه را درون اسپری بریزید و اجازه دهید 10 الی 15 دقیقه بماند سپس با یک پارچه تمیز نیز آن را تمیز کنید.

کلام آخر

انتخاب یک اجاق گاز مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل در این نوشته به بررسی انواع اجاق ها از جمله اجاق رومیزی، توکار و مبله، تفاوت آن ها با یکدیگر و هم چنین قطعات مهم این اجاق گاز که نقش کاربردی در پخت و پز را ایفا می کنند پرداختیم.

منبع: ساختمانچی